Geschiedenis
Diemen heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 11e eeuw. De naam Diemen is afgeleid van het riviertje de Diem, dat in de middeleeuwen een belangrijke verbinding vormde tussen het Bijlmermeer, de Gaasp en de Zuiderzee.
De oudste vermelding van Diemen dateert uit 1033, wat het een van de oudste nederzettingen in de regio maakt, zelfs ouder dan Amsterdam. De eerste bewoners vestigden zich op een terp, een kunstmatige heuvel, om zich te beschermen tegen overstromingen. Hier bouwden ze een houten kerkje en een kerkhof.
In de 17e eeuw was Oud-Diemen een belangrijk dorp, vooral bekend door de etsen en tekeningen van Rembrandt. Door de aanleg van de Weespertrekvaart en de Muidertrekvaart in de 17e eeuw verplaatste het centrum van de gemeente zich naar de Diemerbrug, wat leidde tot de ontwikkeling van een nieuwe dorpskern.
Tegenwoordig is Diemen een moderne forensengemeente met een mix van historische en nieuwe wijken. De gemeente heeft zich weten te handhaven als zelfstandige entiteit, ondanks de nabijheid van Amsterdam.
Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde Diemen een belangrijke rol, vooral vanwege zijn strategische ligging nabij Amsterdam. In mei 1940, toen de Duitse troepen Nederland binnenvielen, werd Diemen al snel getroffen door een vliegtuigbom. Gedurende de oorlogsjaren werden er verschillende bombardementen uitgevoerd en waren er zichtbare sporen van de strijd in het dorp.
Een van de meest tragische gebeurtenissen vond plaats op 17 december 1944, toen vijf Nederlanders werden gefusilleerd als represaille voor het ontregelen van het treinverkeer bij de spoorbrug bij de Diemerplas. Deze gebeurtenis wordt herdacht met een gedenksteen aan de Overdiemweg. Daarnaast werd de luidklok van Diemen, die in verschillende kerken hing, door de Duitse bezetters gevorderd om te worden omgesmolten voor de oorlogsindustrie. Gelukkig keerde de klok na de oorlog terug naar Diemen.
Diemen herdenkt deze gebeurtenissen met verschillende monumenten en herdenkingsplekken, die de offers en de veerkracht van de gemeenschap tijdens de oorlogsjaren in herinnering houden De geschiedenis van Diemen in de Tweede Wereldoorlog is vastgelegd in een wandelroute die voert langs plekken die toen een bijzondere rol hebben gespeeld. De bijbehorende verhalen zijn via QR-codes te achterhalen. De Historische Kring Diemen houdt dit verleden levend.
In 2019 zijn er nog eens twee gemeentelijke monumenten bijgekomen te weten: de Rietschuur en de Blauwe Olifant. De Blauwe olifant is bijzonder omdat het kinderen in Diemen al bijna 60 jaar speelplezier geeft. Waren deze ijzeren speeltoestellen midden vorige eeuw nog overal te zien in Nederland, inmiddels zijn ze uit het straatbeeld verdwenen.
Bewoning
Uit opgravingen is gebleken dat er vanaf de 11e eeuw bewoning was nabij de Diem. De oudste vermelding dateert van 1033, en daarmee is Diemen een van de eerste nederzettingen in deze omgeving en zo’n twee eeuwen ouder dan Amsterdam.
Oud-Diemen is de oudste bewoningskern in Diemen. Deze kern is inmiddels omsloten door de nieuwbouwwijk Vogelweide, onderdeel van Diemen-Noord.
Nog bestaande boerderij Vredehof aan de Ouddiemerlaan 529; mei 1957.
De eerste bewoners van Diemen bewoonden een circa drie meter hoge terp. Hier bevond zich een houten kerkje en een kerkhof. Uit een oorkonde uit 1310 is gebleken dat de (eerste) Mariakerk van (Oud-)Diemen, gebouwd kort na 1100, een dochter was van de kerk in Muiden.
Op de begraafplaats in Oud-Diemen zijn bij opgravingen de fundamenten van een in de 15e eeuw gebouwde stenen kerk gevonden. Deze Mariakerk moest in 1807 wegens instortingsgevaar worden gesloopt en werd vervangen door een nieuwe kerk bij de Diemerbrug. Door de aanleg van de Weespertrekvaart en de Muidertrekvaart in 1638-1640 is rond de Diemerbrug een nieuwe dorpskern ontstaan. Oud-Diemen raakte daarna in verval. De schilder Rembrandt heeft in de 17e eeuw diverse etsen en tekeningen van het landelijke Oud-Diemen gemaakt. Tegenover de oude boerderij Vredehof werden in 1993 enkele oude woningen aan de Ouddiemerlaan als kopie herbouwd, waaronder de herberg ’t Rechthuys, waar tussen circa 1550 en 1800 door de schout en schepenen recht werd gesproken.
De vereniging Historische Kring Diemen heeft tot doel de kennis en de belangstelling van de geschiedenis van Diemen te bevorderen en te waken over het culturele erfgoed van Diemen. De geschiedenis van Diemen is heel boeiend en interessant en ligt in onze omgeving gewoon voor het oprapen!
Wil je meer weten over de Historische Kring Diemen neem dan eens een kijkje op hun website.
Ben je op zoek naar oude foto’s uit Diemen dan kun je zoeken op de beeldbank van de Historische Kring.
De Canon van Diemen is een initiatief van de Historische Kring Diemen. De HKD wil met deze Canon een brede groep Diemenaren en Diemenezen en andere belangstellenden laten kennismaken met de belangrijkste onderwerpen uit de geschiedenis van Diemen. Het boek is rijk geïllustreerd en prettig leesbaar geschreven en geeft een overzicht van de historie van de gemeente vanaf de vroegste tijden rond 1100 tot de dag van vandaag. Het boekwerk, waaraan is meegewerkt door vijf leden van de HKD, gaat ook in op een reeks specifieke onderwerpen zoals de boeren, het transport, de gemeentepolitiek, sport en de Tweede Wereldoorlog, het Joods monument en de wederopbouw.
De Onderwijscanon is een selectie van de onderwerpen uit de Volwassen Canon van Diemen aangepast naar het niveau van kinderen uit groep 7 en 8 van de basisschool.
Alle basisscholen in Diemen ontvangen drie boeken: de Onderwijscanon van Diemen zelf, een boek met opdrachten en een instructieboek voor de leerkrachten. De leerlingen ontvangen twee boeken: de Onderwijscanon van Diemen en het boek met de opdrachten. Daarnaast ontvangen zij een pdf met de opdrachten zodat zij die op hun computer kunnen maken.