Kijkt u wel eens een tijdje recht omhoog naar de lucht? Nu is het moment om dat te doen! Grote kans dat u een sikkelvormige stuntvlieger door de lucht ziet buitelen. Waarschijnlijk zelfs twee of meer achter elkaar aan. Zo dicht opeen, zo snel en zo kriskras dat het een wonder is dat ze niet crashen. Sportvliegtuigjes, zegt u? Nee, gierzwaluwen! Die doen werkelijk alles in de lucht: eten, paren en zelfs slapen! Alleen om te broeden, landen ze. Verder nooit.
Gierzwaluwen zijn zodoende ware luchtacrobaten, maar ook snelheidsduivels. Met 100 km per uur schieten ze rakelings langs gebouwen om op het laatste moment met een halve looping op te trekken. In een duikvlucht halen ze zelfs de 200. Het is de enige transportwijze die ze kennen, want hun pootjes zijn zo klein, dat ze nauwelijks kunnen lopen of staan. Hangen aan een muur dat gaat net. Vanuit hun nest laten ze zich gewoon naar beneden vallen, en dan die lange vleugels wijd.
De bebouwing in steden en dorpen zien ze aan voor rotsen, waar ze eigenlijk horen. In kieren en gaten maken ze hun nest, liefst bij elkaar in de buurt. Gebouwen – vooral een beetje oude – lenen zich daar goed voor. Vandaar dat het in ons land stadsvogels zijn. Maar ook Diemen hebben ze goedgekeurd. In Bomenrijk in Zuid nestelen ze bijvoorbeeld onder de kantpannen van de daken, in Akkerland onder de daklijsten en in Buytenstee in Noord onder de gootbekisting.
In de lente vliegen ze elk jaar in een noodgang naar hetzelfde nest 7000 kilometer van Afrika naar Nederland om rond Koningsdag aan te komen. Dit jaar waren ze iets later. Eenmaal hier zitten ze elkaar luid gierend achterna, vandaar hun naam. Heerlijk om op een zonnige zomeravond naar te kijken en luisteren. Soms vliegen ze rakelings langs je hoofd. Gillen en chillen, racen en krijsen, gierzwaluwen maken er een echt feest van. Vooral jonge vogels, de oudere hebben het te druk met broeden. Dat is immers wat ze in ons land komen doen, daarna zijn ze snel verdwenen, soms eind juli al.
De kleintjes op het nest voeren ze met insectenballen, gemaakt van honderden muggen, vliegen en zwevende spinnetjes, met speeksel aaneengeplakt. Echt krachtvoer. Met push-ups trainen de jongen hun vliegspieren. Want als ze het nest verlaten, moet dat in één keer goed gaan. Vanaf het moment dat een jonge gierzwaluw zich van die veilige hooggelegen plek laat vallen, vliegt hij bijna twee jaar rond, non-stop! Vaak gierend. En de komende maanden kunnen wij daar heerlijk van genieten.
In heel Diemen te zien en te horen, maar vooral waar ze laag overscheren, dus waar veel nesten zijn. Op deze kaart kunt u precies zien waar dat is.
Bekijk en luister dat gillen en chillen, racen en krijsen op YouTube. Als u het geluid eenmaal herkent, zult u zien dat u ze steeds vaker hoort.
Door: Marisa Stoffers
Foto vliegende gierzwaluw: pau.artigas, CC BY-SA 2.0
Foto closeup gierzwaluw: Monika Korzeniec, CC BY-SA 2.5
Geef een reactie