Sporen van de bever

Gespot! Op onze Diemer Vijfhoek is kort geleden een bever gezien. Een tweede in Muiderberg, een derde in Spaarnwoude. En dat is bijzonder. Het is voor het eerst in 200 jaar* dat er bevers door Noord-Holland banjeren. Gek is het niet. In Flevoland wonen wel 250 bevers in 85 burchten en Almere is overvol. Bijvoorbeeld in het Kromslootpark en het Pampushout, beide dicht bij het IJmeer. Dus best slim van die bevers die de oversteek waagden en naar Diemen en Muiden zwommen.

Krachtpatser
Een bever is een imposant sterk beest. Als grootste Europese knaagdier meet hij 1 à 1,30 meter en is hij 15 tot 35 kilo zwaar. Met zijn snoeiharde oranje voortanden knaagt hij grote bomen om, soms van wel 60 cm doorsnee! Hij doet dat omdat hij de bast graag eet en met de takken burchten en dammen bouwt. Zo’n burcht kan op de oever of in het water zijn, maar de woonkamer ligt altijd 20 cm bóven water, terwijl de ingang juist ónder water ligt. Overdag slapen ze erin. ’s Avonds gaan ze heimelijk op pad om te werken en te eten. Daarom is de kans niet zo groot dat je er eentje tegenkomt.

Hard werken aan het landschap
Wat je wel goed ziet, zijn de sporen van zijn noeste arbeid: omgeknaagde bomen, met stapels spaanders erom heen. Overal zie je zijn grote tandafdrukken. En bomen waar de schors vanonder totaal is weggeknaagd. Ook de burcht zelf valt op: op elkaar gestapelde takken, modder en waterplanten, wel 2 meter breed en hoog. En hij bouwt dammen waardoor meren ontstaan. Dat doet hij om ondiep water dieper te maken, zodat de ingang van zijn burcht ver genoeg onder water ligt. Hij verandert zijn omgeving totaal. Een bever doet dus ijverig aan landschapsbeheer.

Als een vis in het water
Dat landschap is altijd een overgangsgebied van land en water met moeras en moerasbos. Op het land beweegt hij onhandig, maar in het water supersnel. Daarvoor heeft hij zwemvliezen en een brede platte staart als stuur. Zijn vette vacht is zo dicht behaard dat zijn huid niet nat wordt. Oren, ogen en neus liggen allemaal boven op de kop, dus tijdens het zwemmen blijven ze droog. Bovendien kan hij niet alleen zijn ogen sluiten, maar ook zijn oren en zijn neus, heel handig als je onder water duikt.

Wonen op de Diemer Vijfhoek
Water, moeras en moerasbos is overal voorhanden op de Diemer Vijfhoek. Er groeien veel wilgen. Bevers houden van dat zachte hout, scheelt geknaag. Er staan genoeg bomen om burchten te bouwen en te eten. Wij kunnen er wandelen, maar buiten de paden is het als snel te drassig, zodat het daar lekker rustig is. Grote kans dus dat die bever er gaat wonen! Ga dus wandelen, de sporen zijn niet te missen: kaal gevreten stammen en omgeknaagde bomen.

* Uitgestorven en opnieuw uitgezet: In 1826 stierf de laatste bever in Nederland. Bevers werden bejaagd om hun bont, vet en vlees. Je mocht ze tijdens de vastenperiode eten, immers een waterdier. Ook was de omgeving niet meer geschikt. Ruim anderhalve eeuw later (1988) werden de eerste bevers uitgezet in de Biesbosch. Snel volgde de Gelderse Poort. Speciaal daarvoor werden die bevers in Natuurpark Lelystad gefokt. Bever Driepoot en een maatje ontsnapten uit de fokkerij en startten hun eigen succesvolle populatie in Flevoland.

Door: Marisa Stoffers

Foto’s:
Sylvain Haye
Albrecht Fietz